Οι περιπέτειες μιας βιβλιοθήκης

Φωτογραφία από το Flickr του Σταύρου Μαρκόπουλου

Όλα άρχισαν όταν ο Δημήτριος Βικέλας επέλεξε να αφήσει την βιβλιοθήκη του στον Δήμο Ηρακλείου και όχι στη γενέτειρά του την Ερμούπολη, αλλά ούτε στην πόλη της καταγωγής του την Βέροια. Η προβολή του Ηρακλείου στις αρχές του 20ου αι. διεθνώς, λόγο των αρχαιολογικών ευρημάτων από τις ανασκαφές στην Κνωσό, Φαιστό, Αγ. Τριάδα και Γόρτυνα, πιθανότατα τον έκαναν να πάρει αυτή την απόφαση και η περιπέτεια αυτής της βιβλιοθήκης άρχισε...



Οι πρώτες κατοικίες του υπήρξαν ανήλια με μούχλα και υγρασία δωμάτια, ενώ ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός που προκηρύχτηκε παραμονές του πολέμου, έληξε άδοξα... Τα 10 σχέδια που κατατέθηκαν για επιλογή κάηκαν σφραγισμένα, όταν βομβαρδίστηκε το Δημαρχείο.

Ο πόλεμος βρίσκει την βιβλιοθήκη στο Δημοτικό Μέγαρο των Αχτάρικων, που το αναγνωστήριο της βιβλιοθήκης και το κάτω απ' αυτό υπόγειο έγιναν στην αρχή καταφύγιο και όταν στάλθηκαν τρόφιμα για βοήθεια από τον Ερυθρό Σταυρό το 1943, αποθηκευτικός χώρος. Στο αναγνωστήριο αποθήκευσαν τα τσουβάλια με τρόφιμα και από μια τρύπα που άνοιξαν στο τσιμεντένιο πάτωμα, έριχναν στο υπόγειο χύμα το σιτάρι.

Με τον συμμαχικό βομβαρδισμό μία από τις βόμβες γλίστρησε από τα τείχη και βρέθηκε στο χώρο του αναγνωστηρίου. Οι περίοικοι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους, περιμένοντας στην έκρηξή της, μέχρι που οι Γερμανοί, με την υπόσχεση της ελευθέριας του, έβαλαν ένα υπόδικο να την μεταφέρει έξω από το κτήριο.



Σήμερα η «Βικελαία δημοτική βιβλιοθήκη» έχει εμπλουτιστεί με πολλά βιβλία από δωρεές ατομικών βιβλιοθηκών (Γεωργίου Σεφέρη, Μάρκου Αυγέρη - Έλλης Αλεξίου και πολλών άλλων), εφημερίδες, περιοδικά, αρχεία και οπτικοακουστικό υλικό. Είναι υπεύθυνη για την διοργάνωση σπουδαίων εκθέσεων, εκδηλώσεων και για την έκδοση ιστορικού υλικού από τα βενετικά και τούρκικα αρχεία, αλλά και περιοδικών, λευκωμάτων, αρχαίων ελληνικών κειμένων λογοτεχνίας και ποίησης.
Αλλά η περιπέτεια της στέγασης συνεχίζετε...

Μετά το στατικό πρόβλημα του κτηρίου Αχτάρικα, η Βιβλιοθήκη μετακόμισε σε δύο διαφορετικά κτήρια και ο Δήμος Ηρακλείου σκέφτεται να συνεχιστεί η ενοικίαση τμημάτων του κτηρίου και μετά την συντήρηση του που υπολογίζεται να έχει ολοκληρωθεί το Μάρτιο του 2010, αντί να παραχωρηθεί εξ’ ολοκλήρου σ’ αυτήν.



Ας ελπίσουμε ότι αυτός ο θησαυρός ολόκληρος, θα βρει κάποια στιγμή το σπίτι που του αρμόζει.


Αναλυτικά η ιστορία της βιβλιοθήκης από τον τελευταίο έφορό της Ν. Γιανναδάκη ΕΔΩ
Διάφορες πληροφορίες για την βιβλιοθήκη (εκδόσεις, εκδηλώσεις κ.α.) στην ιστοσελίδα του δήμου ΕΔΩ
Η ιστοσελίδα της Βικελαίας δημοτικής βιβλιοθήκης
Το ψηφιακό αρχείο βιβλιοθήκης ΕΔΩ
Αφιέρωμα της εφημερίδας Πατρίς ΕΔΩ
και ένα δωράκι... Περιήγηση στο Ηράκλειο